ممنوعیت ها در صادرات کالا

کالای ممنوع‌صادراتی، کالای قاچاق نیست؛ کالای ممنوع‌صادراتی کالایی است که صادرات آن مطابق شرع یا قانون کشور ممنوع می‌باشد و اشخاص، اجازه صادرات کالا را در این موارد نخواهند داشت. صادرات برخی کالاها به‌طور دائم ممنوع می‌باشد و صادرات برخی از کالاها را دولت با توجه به شرایط خاصی که در کشور حاکم است و بسته به دلایل گوناگون، ممنوع اعلام می‌نماید. گمرک اجازه خروج کالاهای ممنوع‌صادراتی را از کشور نمی‌دهد؛ اما اگر مانع قانونی برای ممنوعیت این کالاها رفع گردد، صادرات آن‌ها مشکلی نخواهد داشت.

صادرات برخی کالاها که تولید، عرضه و تجارت آن‌ها در ایران قانونی نیست نیز به‌طور کلی ممنوع است و این کالاها در گمرک ایران توقیف می‌شوند؛ کالاهایی مانند ابزار قمار، مواد مخدر، مشروبات الکلی، اسلحه، گوشت خوک و دیگر کالاهایی که تولید و عرضه آن‌ها در ایران بر اساس قانون یا شرع، ممنوع است.

برخلاف ممنوعیت برخی کالاها که دائمی است، بعضی ممنوعیت‌ها که وزارت صنعت، معدن و تجارت آن‌ها را تصویب می‌نماید، موقتی است و همیشگی نمی‌باشد. گاهی اوقات دولت برای جلوگیری از سوءاستفاده بعضی اشخاص که مبادرت به امر صادرات می‌نمایند، مقررات ممنوعیت را تصویب نموده و کالاهایی را در لیست کالاهای ممنوع برای صادرات قرار می‌دهد.

برای مثال، زمانی که چرخه اقتصاد با کمبود مواد اولیه و اساسی تولید مواجه است، دولت اقدام به ممنوع کردن صادرات این کالاها می‌نماید و هدف از انجام این کار، حمایت از تولیدکننده داخلی و جلوگیری از گران شدن قیمت کالاها و تنظیم نرخ کالا می‌باشد.

گاهی اوقات دولت برای حمایت از حقوق تولیدکنندگان داخلی، حق صادرات برخی کالاها را فقط برای تولیدکننده به رسمیت می‌شناسد و هدف از این کار، پیشگیری از سوءاستفاده واسطه‌های مختلف از بسته‌های حمایتی صادرکنندگان و حفظ منافع ملی است. برای مثال، میلگرد یکی از این کالاها است که صادرات آن تنها برای تولیدکنندگان مجاز است.